Zapalenie gardła i migdałków może mieć podłoże wirusowe lub bakteryjne. W tym drugim przypadku najczęściej chorobę wywołują patogeny paciorkowca. Aby potwierdzić zakażenie, wykonuje się odpowiedni test. W jakich przypadkach warto go zrobić? Jak przebiega wykonanie testu na paciorkowca? Czy wynik takiego szybkiego badania jest wiarygodny? Dowiedz się więcej.
Czym jest test na paciorkowca?
Jednym ze sposobów diagnozowania zakażeń gardła wywołanych przez bakterie paciorkowca jest wykonanie szybkiego testu wykrywania antygenów PBHA (paciorkowce ß-hemolizujące grupy A –Streptococcus pyogenes). Taki test zawiera bardzo czułe przeciwciała, które wchodzą w reakcję z antygenem PBHA. Wykonuje się go w warunkach laboratoryjnych lub w gabinecie lekarskim. Test na paciorkowca zazwyczaj robiony jest dzieciom, bo to one najczęściej chorują na bakteryjne zapalenie gardła (anginę paciorkowcową). Istnieją także testy na paciorkowce do samodzielnego wykonania w domu. Ich zrobienie jest bardzo szybkie (polega na pobraniu próbki wymazu z gardła), nie wymaga specjalistycznej wiedzy, a wynik na wskaźniku pojawia się już po kilku minutach.
Kiedy należy zrobić test na paciorkowca?
Lekarz może zlecić wykonanie testu na paciorkowca, gdy ma problem z ustaleniem przyczyny zapalenia gardła i migdałków podniebiennych (wirusy, bakterie, grzyby). Wskazaniem do wykonania takiego badania jest również konieczność szybkiej diagnostyki ze względu na zły stan zdrowia chorego i wdrożenie leczenia odpowiednim antybiotykiem.
Test na paciorkowca warto zrobić także wtedy, gdy istnieją podejrzenia, że bolące gardło nie jest oznaką przeziębienia, lecz anginy. Warto wówczas zwrócić uwagę na objawy, które mogą wskazywać na zapalenie paciorkowcowe:
- nagły początek choroby z silnym bólem gardła;
- ból gardła podczas połykania;
- ból głowy;
- gorączka powyżej 38°C;
- przekrwiona i obrzęknięta błona śluzowa gardła, migdałków i języczka podniebiennego;
- wyraźne skupiska wysięku na migdałkach;
- wybroczyny na błonie śluzowej podniebienia;
- tkliwe, powiększone węzły chłonne szyjne przednie;
- brak kaszlu i kataru.
U dzieci na anginę paciorkowcową mogą wskazywać także towarzyszące tym objawom bóle brzucha, nudności i wymioty.
Jak wykonuje się test na paciorkowca?
Szybki test do wykrywania antygenu paciorkowca typu A można kupić w aptece bez recepty. Pobieranie próbki, dzięki której można wykonać test na paciorkowca, jest bardzo proste i bezbolesne.
Można wykonywać go zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Trzeba jedynie stosować się do kilku zasad.
- Przed przystąpieniem do wykonania testu należy zapoznać się ze szczegółami badania opisanymi w instrukcji producenta.
- Sterylnym zestawem potrzebnym do pobrania wymazu z gardła pobiera się materiał na czczo lub co najmniej 2 godziny po posiłku z tylnej ściany gardła, z migdałków podniebiennych lub z innych miejsc zmienionych chorobowo, zmian zapalnych lub ropnych.
- Materiał do badania pobiera się w jednorazowych rękawiczkach, uważając, by wymazówką nie dotykać powierzchni języka i błony śluzowej policzków.
- Pobrany materiał należy jak najszybciej poddać ocenie.
- Otrzymany wynik testu na paciorkowca należy interpretować tak, jak to opisuje producent.
Czy test na paciorkowca jest wiarygodny?
Nie ma podstaw, by wątpić w wiarygodność wyników testów na paciorkowca. Większość dostępnych na rynku testów daje ok. 91–99% dokładności na poziomie czułości, swoistości i wrażliwości. Pozytywny wynik potwierdza infekcję bakteryjną gardła, najczęściej wywołaną przez paciorkowca S. pyogenes [1]. Wówczas wskazane jest przyjmowanie przepisanego przez lekarza antybiotyku, który skraca czas trwania choroby i ogranicza ryzyko powstawania powikłań ropnych, gorączki reumatycznej lub ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek [2].
Mimo dużej wiarygodności testu na paciorkowca, wynik negatywny nie wyklucza anginy wywołanej PBHA. W przypadku wątpliwości co do uzyskanego wyniku lub gdy występują wyraźne objawy ropnego zapalenia gardła, należy zgłosić się do laboratorium. Tam zostanie pobrany materiał do wykonania posiewu w pracowni bakteriologicznej [2].
Na zlecenie marki Chlorchinaldin
Bibliografia:
[1] Dzierżanowska D. i in., Zasady wykonywania wymazu z gardła na posiew oraz bezpośredniego testu na obecność antygenu Streptococcus pyogenes u dzieci z podejrzeniem anginy paciorkowcowej, 2014 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pediatria/praktyka-kliniczna/procedury/15281,zasady-wykonywania-wymazu-z-gardla-na-posiew-oraz-bezposredniego-testu-na-obecnosc-antygenu-streptococcus-pyogenes-u-dzieci-z-podejrzeniem-anginy-paciorkowcowej (dostęp: 09.04.2024)).
[2] Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3 (dostęp: 09.04.2024)).