Ogórki z uprawy pod wełną mineralną
Ogród

Uprawa ogórków w wełnie mineralnej

Aktualizacja: 17 kwiecień 2025

Uprawa warzyw może odbywać się na podłożach inertnych, oznacza to, że są one jałowe, pozbawione składników pokarmowych oraz patogenów i szkodników. Ten sposób uprawy jest często stosowany w uprawach ekologicznych. Ma wiele zalet oraz niewiele wad. Jak wygląda ekologiczna uprawa ogórka w wełnie mineralnej, czyli na niestandardowym podłożu? Jak chronić ogórki przed chorobami oraz przed szkodnikami w sposób naturalny, bez chemii?

Co to są podłoża inertne i jak działają?

Wyobraź sobie podłoże, które nie marudzi, nie pleśnieje i nie przyciąga nieproszonych gości jak np. nicienie czy zarodniki grzybów – to właśnie podłoże inertne. Taki roślinny Airbnb, w którym panują sterylne warunki i wszystko działa jak w zegarku. Wełna mineralna, perlit, kokos i inne cuda nie mają w sobie ani kropli życia – ale to dobrze! Dzięki temu dokładnie wiesz, co dostają twoje ogórki: żadnych niespodzianek, żadnych „ekstra bakterii w promocji”.

Podłoża inertne pozwalają sterować uprawą jak pilotem od telewizora – pH? Sprawdzam. Wilgotność? Reguluję. Temperatura? Jak w spa! Jeśli jesteś fanem kontroli, to polubisz ten układ. Ja, po pierwszym sezonie z wełną mineralną, miałem ochotę otworzyć szklarnię dla znajomych – „patrzcie, niech wasze ogórki się uczą!”

Czy i kiedy podłoża inertne są lepsze niż gleba?

W skrócie? Gdy zależy Ci na higienie, jak u chirurga przed operacją, to inertne wygrywają z glebą na starcie. Są idealne do szklarni, upraw ekologicznych i wszędzie tam, gdzie nie możesz sobie pozwolić na choroby roślin. Gleba to stara dobra znajoma, ale potrafi być kapryśna. A z inertnym – masz jak z robotem kuchennym: wiesz, co wrzucasz, i co z tego wyjdzie. No chyba, że zapomnisz podlewać, jak ja kiedyś – wtedy nie pomogą nawet najlepsze maty kokosowe.

Podłoża inertne – zalety i wady

Wyróżnia się kilka najważniejszych podłoży spełniających te kryteria, są to:

  • wełna mineralna,
  • keramzyt,
  • wełna szklana,
  • perlit,
  • wermikulit,
  • włókno kokosowe.

W uprawie pod osłonami bardzo często używa się wełny mineralnej. Najważniejszą zaletą tego podłoża jest możliwość kontroli optymalnych warunków uprawy, takich jak: odczyn gleby, temperatura w okolicy systemu korzeniowego. Z łatwością nadzoruje się też ilość wody niezbędną do prawidłowego wzrostu danego gatunku oraz ilość składników pokarmowych. Warto podkreślić, że podłoże jest wolne od patogenów, którymi mogą być zarodniki lub strzępki grzybów, czy też przetrwalniki bakterii. Nie ma również jaj i larw szkodników. Warunki uprawy ekologicznej są łatwiejsze do spełnienia. Wełna mineralna nie jest wolna od wad, można tu wymienić wysoki koszt założenia oraz trudności z utylizacją materiałów.

Uprawa ogórków w wełnie mineralnej

Na mineralnych podłożach można uprawiać większość warzyw i owoców pod osłonami. Ogórek jest rośliną, którą z powodzeniem można sadzić i uprawiać na wełnie mineralnej. Rozsada ogórka powinna już być przygotowana na kostkach wełny. W tym celu wysiewa się nasiona na podłoże i przykrywa perlitem. Skład nawozu, który dostarcza się w początkowej fazie wzrostu roślin, różni się od tego, który wymagany jest podczas kwitnienia i owocowania. Na początku stężenie składników pokarmowych jest niewielkie. W wielkotowarowych uprawach pożywkę podaje się automatycznie, codziennie kontroluje się temperaturę oraz odczyn podłoża. Uprawa ogórków w wełnie mineralnej przynosi dobre plony w uprawach ekologicznych oraz ogranicza występowanie groźnych chorób. W uprawach amatorskich można stosować nawozy organiczne jak hummus lub obornik granulowany.

Etapy uprawy ogórka krok po kroku

  1. Przygotowanie rozsady: Siew w kostki wełny, a potem perlitem jak cukrem pudrem – żeby było miękko i wilgotno. Tu nie ma miejsca na fuszerkę – wilgoć musi być jak poranny rosół u babci – idealna.
  2. Pikowanie: Małe ogóreczki wędrują do większych mat, trochę jak dzieci z przedszkola do podstawówki. Trzeba uważać, żeby im nie było za ciasno.
  3. Nawadnianie i pożywka: Kroplówka jak na SOR-ze – precyzyjnie, codziennie. Nie, nie przesadzam – ogórki to delikatne typy.
  4. Podwiązywanie roślin: Tu robi się ciekawie – sznurki, podpory, ogórki lecą w górę jak wspinacze na Everest. Bez tego będą się wiły po ziemi jak wąż w deszczu.
  5. Kwitnienie i owocowanie: W tym etapie rośliny są jak sportowcy przed maratonem – potrzebują energii, czyli więcej potasu i wapnia. Inaczej owoce będą jak nadmuchane balony – duże, ale bez smaku.
  6. Zbiory: Co 1–2 dni, bo ogórki rosną jak na drożdżach. Jak przegapisz moment, zrobi się z nich mutant, którego nie zmieścisz w słoiku.

Ochrona ogórków pod osłonami

Ogórki są często atakowane przez grzyby, bakterie oraz przez szkodniki. Najczęściej spotyka się choroby liści, za które odpowiada mączniak rzekomy i prawdziwy dyniowatych oraz alternarioza. Dodatkowo spotyka się wiele wirusów, które są bardzo groźne, ponieważ nie ma na nie skutecznych leków. Ochrona przed wirusami polega w głównej mierze na dezynfekcji sprzętu, międzyrzędzi i ścian pomieszczeń. Porażone rośliny należy natychmiast utylizować. W ekologicznych uprawach ogórka używa się jedynie biologicznych środków ochrony roślin, którymi mogą być preparaty na bazie roślin lub zawierające mikroorganizmy dobroczynne.

Ochrona przed szkodnikami w uprawach ekologicznych pod osłonami

Uprawa ogórków w wełnie mineralnej wymaga ochrony przed szkodnikami, które mogą nalatywać z zewnątrz. W tym celu zakłada się pułapki lepowe, które doskonale wyłapują niektóre wciornastki, mączliki i ziemiórki. Pułapki lepowe sygnalizują o pojawieniu się pierwszych szkodników. Ekologiczne metody zwalczania szkodników to też stosowanie owadów przyjaznych, jakimi są dobroczynki szklarniowe lub dziubałeczki. Te niewielkie roztocze są skutecznymi drapieżnikami. Niewielkie saszetki z owadami wiesza się w szklarni na roślinach. Pożyteczne owady są bardzo ruchliwe, rozchodzą się po roślinach w poszukiwaniu szkodników, jakimi są wciornastki i przędziorki. Skutecznie ograniczają ich populację. Inne owady, jak gąsienice i larwy chrząszczy, mogą być zwalczane przy użyciu bakterii. Najważniejszą bakterią w uprawie ekologicznej są pałeczki Bacillus thuringiensis.

Zwalczanie chorób – naturalne środki

Z chorobami ogórków to trochę jak z katarem – łatwo złapać, trudniej się pozbyć. Ale spokojnie – mamy ziołowe „antybiotyki”!

  • Mączniak: czosnek, skrzyp polny, i Biosept. Tak, ten sam czosnek, co do zupy – tylko bardziej rozcieńczony
  • Alternarioza: soda + olejek z drzewa herbacianego – brzmi jak przepis na naturalne SPA, ale działa na grzyby jak młotek na orzechy.
  • Wirus mozaiki: tu nie ma żartów. Sprzęt dezynfekuj, a zarażone rośliny? Niestety – out. Wirusy nie mają litości.

Częste błędy i jak ich unikać

  • Przelanie pożywki: Ogórek to nie ryba – nie lubi pływać. Czujnik wilgotności to twoja nowa prawa ręka.
  • Nieprawidłowe pH: pH jak humor teściowej – musi być idealne. Mierz, koryguj, nie ryzykuj.
  • Zbyt późna interwencja biologiczna: Jak zobaczysz wciornastki, to już jest za późno. Pożyteczne owady wpuszczaj wcześniej – niech patrolują teren jak straż sąsiedzka.
  • Utylizacja wełny: Nie, nie wrzucaj jej do kompostu. Ani do pieca. Wełna to nie karton – zadzwoń do punktu selektywnej zbiórki odpadów. Matka natura ci podziękuje.

Jakie nawozy organiczne można zastosować?

Na szczęście mamy w Polsce świetne BIO-nawozy, które nie śmierdzą chemią, tylko pachną naturą (czasem aż za bardzo, jak granulowany obornik).

  • Biohumus Extra – kultowy, bo na dżdżownicach. Działa jak espresso dla korzeni – pobudza i wzmacnia.
  • Obornik granulowany EKO ROL – klasyka. Trochę jak bigos z grzybami: stary przepis, ale działa zawsze.
  • Agrecol Bio – naturalny, a do tego przyjazny dla tych, co nie chcą bawić się w kompostownik na balkonie.
  • Kompost Bio Ziemovit – wzmacnia ziemię jak rosół wzmacnia organizm. Nie od razu widać, ale działa w tle.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *