Uprawa warzyw może odbywać się na podłożach inertnych, oznacza to, że są one jałowe, pozbawione składników pokarmowych oraz patogenów i szkodników. Ten sposób uprawy jest często stosowany w uprawach ekologicznych. Ma wiele zalet oraz niewiele wad. Jak wygląda ekologiczna uprawa ogórka w wełnie mineralnej, czyli na niestandardowym podłożu? Jak chronić ogórki przed chorobami oraz przed szkodnikami w sposób naturalny, bez chemii?
Podłoża inertne – zalety i wady
Wyróżnia się kilka najważniejszych podłoży spełniających te kryteria, są to:
- wełna mineralna,
- keramzyt,
- wełna szklana,
- perlit,
- wermikulit,
- włókno kokosowe.
W uprawie pod osłonami bardzo często używa się wełny mineralnej. Najważniejszą zaletą tego podłoża jest możliwość kontroli optymalnych warunków uprawy, takich jak: odczyn gleby, temperatura w okolicy systemu korzeniowego. Z łatwością nadzoruje się też ilość wody niezbędną do prawidłowego wzrostu danego gatunku oraz ilość składników pokarmowych. Warto podkreślić, że podłoże jest wolne od patogenów, którymi mogą być zarodniki lub strzępki grzybów, czy też przetrwalniki bakterii. Nie ma również jaj i larw szkodników. Warunki uprawy ekologicznej są łatwiejsze do spełnienia. Wełna mineralna nie jest wolna od wad, można tu wymienić wysoki koszt założenia oraz trudności z utylizacją materiałów.
Uprawa ogórków w wełnie mineralnej
Na mineralnych podłożach można uprawiać większość warzyw i owoców pod osłonami. Ogórek jest rośliną, którą z powodzeniem można sadzić i uprawiać na wełnie mineralnej. Rozsada ogórka powinna już być przygotowana na kostkach wełny. W tym celu wysiewa się nasiona na podłoże i przykrywa perlitem. Skład nawozu, który dostarcza się w początkowej fazie wzrostu roślin, różni się od tego, który wymagany jest podczas kwitnienia i owocowania. Na początku stężenie składników pokarmowych jest niewielkie. W wielkotowarowych uprawach pożywkę podaje się automatycznie, codziennie kontroluje się temperaturę oraz odczyn podłoża. Uprawa ogórków w wełnie mineralnej przynosi dobre plony w uprawach ekologicznych oraz ogranicza występowanie groźnych chorób. W uprawach amatorskich można stosować nawozy organiczne jak hummus lub obornik granulowany.
Ochrona ogórków pod osłonami
Ogórki są często atakowane przez grzyby, bakterie oraz przez szkodniki. Najczęściej spotyka się choroby liści, za które odpowiada mączniak rzekomy i prawdziwy dyniowatych oraz alternarioza. Dodatkowo spotyka się wiele wirusów, które są bardzo groźne, ponieważ nie ma na nie skutecznych leków. Ochrona przed wirusami polega w głównej mierze na dezynfekcji sprzętu, międzyrzędzi i ścian pomieszczeń. Porażone rośliny należy natychmiast utylizować. W ekologicznych uprawach ogórka używa się jedynie biologicznych środków ochrony roślin, którymi mogą być preparaty na bazie roślin lub zawierające mikroorganizmy dobroczynne.
Ochrona przed szkodnikami w uprawach ekologicznych pod osłonami
Uprawa ogórków w wełnie mineralnej wymaga ochrony przed szkodnikami, które mogą nalatywać z zewnątrz. W tym celu zakłada się pułapki lepowe, które doskonale wyłapują niektóre wciornastki, mączliki i ziemiórki. Pułapki lepowe sygnalizują o pojawieniu się pierwszych szkodników. Ekologiczne metody zwalczania szkodników to też stosowanie owadów przyjaznych, jakimi są dobroczynki szklarniowe lub dziubałeczki. Te niewielkie roztocze są skutecznymi drapieżnikami. Niewielkie saszetki z owadami wiesza się w szklarni na roślinach. Pożyteczne owady są bardzo ruchliwe, rozchodzą się po roślinach w poszukiwaniu szkodników, jakimi są wciornastki i przędziorki. Skutecznie ograniczają ich populację. Inne owady, jak gąsienice i larwy chrząszczy, mogą być zwalczane przy użyciu bakterii. Najważniejszą bakterią w uprawie ekologicznej są pałeczki Bacillus thuringiensis.